Bitkisel

​Ağaç kavunu (Citrus medica), sedef otugiller (Rutaceae) familyasından meyvesi yenen bir bitki türü. Kalın ve sert kabuğu ile bilinir. Genelde bir süre saklandıktan sonra ya da hamur işlerinin içine katılarak tüketilir. Bazı kültürlerde meyve çayı yapımında kullanılır. Ağaç kavunlarının en çok yetiştiği yerler Akdeniz çevresi, Hindistan'ın bazı bölgeleri ve Güney ile Orta Amerika'dır.

Ağaç kavunu yavaş büyüyen bir ağaçtır. 3 yaşına geldiğinde meyve vermeye başlar. Meyvesinin boyu eninden büyük genelde 12-15 cm arasındadır. Kabuğu kalın, sert ve kokuludur. Dış kabuğu üzerinde pürüz ve çıkıntılar bulunur.

Muz, Güneydoğu Asya'nın tropikal bölgelerinde doğal olarak yetişen bir ağaçsı bitkiye ve bu bitkinin yeşil kabuklu (bazı türlerinde kırmızı veya pembe kabuklu uzun meyvelerine denir. Türkiye'de daha çok Anamur ile Alanya arasında üretilmektedir. 

Muz bitkisi en büyük çiçekli otsul bitkidir.Bitkileri sıkça ağaçlarla karıştırılır ve 7.6 metreye kadar çıkabilirler. Yaprakları sarmal bir biçimde yer alır ve 2.7 metre uzunluğa, 60 cm genişliğe kadar büyüyebilir.

Muz bitkisi ülkemize ilk defa 1750 yıllarında Mısır’dan Alanya’ya getirilmiştir. O yıllarda daha çok süs bitkisi olarak yetiştirilen muzun meyve verdiğinin görülmesi üzerine, 1930'lu yıllardan sonra meyvesi için ticari amaçla yetiştirilmeye başlanmıştır. 1934 yılında Alanya'dan Anamur'a getirilen muz bitkisinin yetiştiriciligi kısa zamanda geliştirilmistir. Bu tarihten sonra yurt dışından bir çok çeşit getirilerek, Finike'den İskenderun'a kadar Toros Dagları'nın kıyı şeridi boyunca bir çok yerde denenmiş fakat en iyi sonuçlar Anamur'da alınmıstır. Anamur Muzu  kendine has aroması ve kalitesinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile  Anamur Muzu olarak tanımlanmıştır.​ 
Topak aşı olarak da adlandırılır. Adana’nın Tarsus, Seyhan, Hatay’ın İskenderun, İçel’in Anamur, Erdemli, Isparta’nın Sütçüler ilçelerinde yetiştirilmektedir.
Meyveleri iri çekirdekleri meyve büyüklüğüne göre küçük olup % 20.2 oranında yağ içerir. Meyve eti yumuşak olduğundan hasat ve taşıma sırasında dikkat edilmelidir. Etli ve lezzetli olan bu çeşit genellikle yeşil sofralık olarak "Çizme Zeytin” tipinde işlenerek değerlendirilir.

​

Lamas Limonu kendine has aroması ve sulu içerik yüksek kalitesinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile Lamas Limonu olarak tanımlanmıştır. Bu çeşit, ekoloji seçici olduğu için Akdeniz Bölgesinde Mersin'in batısında (Erdemli, Silifke) spesifik bir bölgede yetiştirilmektedir. Türkiye'de İnterdonato'dan sonra en erkenci limon çeşidi olan Lamas, çok kaliteli bir limon çeşididir. Depolamaya ve taşımaya çok elverişlidir.

 

Orta Anadolu'da bulunan doğal mağaralarda uzun süre depolanabilir. Meyvesi orta büyüklükte, silindirik, boyun halkalı ve belirgin memelidir. Üstün bir tat ve kokuya sahiptir. Kabuğu orta kalınlıkta, limon sarısı, düzgün ve parlaktır. Çekirdek sayısı azdır (3-5). Usare miktarı %34,96. Pazara sunum dönemi : Ekim ortası - Şubat.


​

Gezende Eriği  kendine has aroması, tat, koku, aroma ve görselliğinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile  Gezende Eriği  olarak tanımlanmıştır. Gezende eriği Mersin'in Gülnar İlçesi Gezende Köyü ve civar köylerde yetiştirilen, kendine has tat, koku, aroma ve görselliği bulunan bir erik çeşididir. Gezende eriğinin kendine has bu özellikleri bulunduğu coğrafyadan kaynaklanmaktadır. Gezende eriğinin yetiştirildiği bölge Gezende Barajı'nın kıyısında ve mikroklima bir alandır. Bu mikroklimanın etrafı tamamen karasal iklime sahiptir. Sert karasal iklimin ortasında kalan bu mikroklima alan Gezende eriğinin genel karakteristik özelliklerine sahip olmasının temel etmenidir. Meyvecilikte genel karakterleri ortaya çıkaran iki etmen vardır. Birincisi genetik faktörler, ikincisi çevresel faktörlerdir. Gezende eriğinin sahip olduğu genetik özellikler ile yukarda sayılan bölgenin çevresel ve iklimsel özellikleri birleştiğinde Gezende eriğinin duyusal bileşenleri ortaya çıkmaktadır. Özetlemek gerekirse; bu iki faktör sayesinde Gezende erik popülasyonu bu günkü duruma gelmiştir. Gezende eriği aşı gözü ile vejetatif çoğaltılır. Gezende eriği yetiştiriciliğinde, genellikle anaç olarak ağır bünyeli, killi ve kireçli topraklara dayanımı iyi olan Myrobolan 29 C  anacı kullanılır. 

​

​

Lop incirinin meyveleri yuvarlak, basık şekilli, tane ağırlığı 65-75 gram ağırlığı arasındadır. Kabuk sarı renkte ve kolay soyulur. Çekirdekleri orta iriliktedir. Meyve içi boşluğu yoktur. Meyveleri çok tatlı, hissedilir hoş kokuludur. Kurutmalık olarak değerlendirilen bir çeşittir. Kuru meyve rengi beyaza yakın sarıdır. Meyveleri iricedir. Meyve verimi iyi olan bir çeşittir. İlk olgunlaşma Temmuz sonu Ağustos başında başlar, Ağustos sonunda zirveye ulaşır ve eylül sonunda tamamlanır.

​

Mut Kaysısı  kendine  has aroması, görselliği ve kalitesinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile Mut Kaysısı olarak tanımlanmıştır. Mayıs ayının ilk haftasında hasadına başlanan sofralık Mut kayısısı aynı zamanda ülkemizde sofralık kayısı üretiminin de merkezi konumundadır. Türkiye`nin sofralık kayısı tüketiminin yüzde 70`i Mut`tan, kalan yüzde 30`luk bölümü ise Akdeniz kuşağındaki diğer yerlerden karşılanmaktadır. Mut merkezinde ve köylerinde üretilen yaş sofralık kayısı "Mut Kayısısı" ismiyle tescil olunmuştur. Böylece piyasaya Mut Kayısısı adı ile sunulan kayısıların satışının önüne geçilmesi doğrultusunda da önemli bir adım atılmıştır. Mut kayısısını Malatya kayısısından ayıran en temel özellik ise sofralık olarak tüketilmesidir.


​

 Mut zeytinyağı kendine has aroması ve kalitesinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile mut zeytinyağı olarak tanımlanmıştır. Mut zeytinyağının diğer bölgelerdeki zeytinlerden elde edilen zeytinyağlarından ayrılan özellikleri şu şekilde açıklanmıştır ; mut zeytinyağı , ağıza alındığında damakta ve dil ucunda hafif ve geçici bir acılık ve yakıcılık hissi bırakması , yeşil meyvemsi tadı ile diğer zeytinyağlarından ayrılmaktadır. Meyvemsiliği ile dikkat çeken bu zeytinyağının bir diğer ayırt edici özelliği acı badem ve kesilmiş çimen aromalarına sahip olmasıdır.Mut  zeytincilik alanında hızla gelişmekte olup hem ilaçsız olması hem de kendine has lezzet ve aroması nedeniyle popülerliği de artmaktadır.

 


​

Mersin ili orijinlidir. Bölgemizde ürünleri yağlık olarak değerlendirilmekle beraber yeşil sofralık ve siyah sofralık olarak da değerlendirilebilmektedir. Verimi yüksektir. Periyodisite gösterir. Geniş ve yüksek taç oluşturur. Zeytin sineği ve halkalı lekeye karşı hassastır.

​

Tarsus beyazı Üzümün kendine özrü rayihası , tadı ve ince kabuğundan dolayı  Türk patentince coğrafik işaret ile  Tarsus beyazı  olarak tanımlanmıştır. Diğer üzüm cinslerine göre yaprağı hafifçe tüylüdür. Bu sebeple yaprağı sarmalık salamura yaprak olarak tercih edilmemektedir. Şeker oranının yüksek olmasından dolayı pekmez ve pekmezli ürünler açısından elverişlidir. Küçük çekirdekli olup çekirdekleri sert değildir. Aşırı sıcağa karşı hassastır. İyice olgunlaştığında tezgâh ömrü kısadır. Tane sap bağlantısı zayıf olmasından dolayı kısa süre sonra salkım üzerindeki taneler salkımından ayrılırlar. Tarsus Beyazı Üzüm, Tarsus yöresinin yerli ve geleneksel bir üzüm ırkıdır. Kültürel yöntemle elde edilen bir üzüm cinsi değildir. Tarsus beyazı Üzümün kendine özrü rayihası ve ince kabuğu yörenin ikliminden kaynaklanır.

​Sarıulak  Sofralık Zeytini ve Zeytin yağı  kendine has aroması ve  kalitesinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile  Tarsus Sarıulak Zeytini  olarak tanımlanmıştır. Meyveleri orta irilikte,çekirdekleri çok iri olup % 18.8 yağ içerir. Sıcaklığın kritik seviyeye düşmesi durumunda sürgün ,ince dal ve dalcıklarda çatlamalar ve meyvelerde soğuktan dolayı hurmalaşma görülür. Kendi ekolojisinde aile ihtiyacını karşılamak için yeşil ve siyah sofralık olarak değerlendirilir. 

Silifke Çileği özellikleri; orta iri ve iri büyüklükte, parlak kırmızı renkli, meyve eti sert, nakliyeye dayanıklı, yuvarlak ve konik şekilli, ortalama meyve ağırlığı 30-50 g arasındadır. Silifke Çileğinin yetiştirildiği topraklar, Göksu Nehir iç bölgelerden getirdiği toprak parçacıkları ile oluşmuştur. 

Silifke Çileği.jfif

Bölgenin büyük kısmı alüvyonlu araziden ibarettir. Torosların en zengin eteklerini oluşturan Göksu Deltası Bölgesi, taşlı, kalker yerlerle derin olmayan ve tepelerle çevrili vadiler arasındaki kumlu, killi ve kireçli topraklardan ibarettir. Alüvyonlu topraklar; kil kum ve çakıllardan oluşur. Deniz kıyısına yakın kesimlerde kum bataklık özelliğini kazanmıştır. Silifke Çileği ; orta iri ve iri büyüklükte, parlak kırmızı renkli, aroması, koku, ve görselliğinden dolayı Türk patentince coğrafik işaret ile  Silifke Çileği olarak tanımlanmıştır.